Author Archives: admin

Specifieke opgaven riolering

In ruim een eeuw tijd is het rioleringsstelsel in Nederland opgebouwd om zo ziekten en stank te bestrijden. In het rioleringsstelsel zijn inmiddels vele miljarden geïnvesteerd.

Gemeenten hebben de wettelijke zorgplicht voor rioleringen. Riolering bevat het gehele systeem dat hemelwater, overtollig grondwater en stedelijk afvalwater transporteert naar bodem, open water en zuivering. Voor afvalwater- en hemelriolering hebben de gemeenten gezamenlijk 95.000 km buizen, 4.300 km transportleidingen en 14.300 gemalen onder beheer. Daarnaast hebben Hoogheemraadschappen 144.000 minigemalen en 28.000 km leidingen voor mechanische riolering in het buitengebied. De gemiddelde vervangingsleeftijd van rioleringen is 28,8 jaar. De rioolvervanging ligt op 825 km per jaar (0,87% van ons stelsel), waarbij dit zal stijgen naar 1,2% in 2020-2029; 1,75% in 2030-2039 en 1,85% in 2040-2049. Dit laatste betekent dat wordt toegegroeid naar een verdubbeling van de huidige vervangingsopgave (Riolering in beeld 2013).

Naast gemeenten zijn er verschillende andere partijen betrokken bij rioleringen. Waar verantwoordelijkheden bij partijen beginnen en ophouden is niet voor elke partij even duidelijk. Zeker omdat het niet altijd zichtbaar is wat er zich onder de grond afspeelt en het een vanzelfsprekendheid is dat dit goed geregeld is in Nederland. Door het toenemende extreme weer wordt dit echter wel steeds meer zichtbaar in de vorm van overstromingen, met als mogelijk gevolg waterschade in gebouwen (materiële schade) en blokkeren van verkeersaders (economische schade). Naast deze uitdagingen loopt ook de dagelijkse problematiek van het op peil houden van de huidige kwaliteit van rioleringen, met daarbij het op verantwoorde wijze financieren en beperken van de (maatschappelijke) kosten, en het dalend aantal vakmensen bij gemeenten. Gemeenten zijn daarbij al een geruime tijd bezig met asset management, echter er wordt gewerkt met veel verschillende systemen en er worden geen eenduidige begrippen gehanteerd. Dat het onderhoud van rioleringen een complexe opgave is, illustreert een onderzoek van de Rekenkamer Rotterdam (7 september 2015), waarbij naar voren is gekomen dat de gemeente onvoldoende inzicht heeft in de toestand van het riool m.b.t. de technische staat en de mate van verzakking. Tevens geeft de Rekenkamer aan dat tekorten worden verwacht en een te laag vervangingstempo de risico’s op het gebied van lekkende, verzakte riolen en rioolinstortingen kan vergroten.

Gezondheid van burgers, droge voeten en bezittingen, doelmatig onderhoud van het riool, financiering, toenemende hevige buien, rioolinstortingen en duurzaamheid zijn een veelheid aan uitdagingen voor betrokken partijen bij het rioleringsstelsel in Nederland. De ontwikkeling naar een verdubbeling van de vervangingsopgave in de komende 25 jaar betekent dat de financiële consequenties aanzienlijk zijn. Het is daarom van groot belang om alle kennis en kunde van betrokken partijen te bundelen om innovatieve, duurzame en financieel effectieve oplossingen te bedenken voor onderhoud en/of vervanging van het rioleringsstelsel.

Marktomvang

De totale kosten voor de riolering(-szorg) waren in 2012 €1,45 miljard voor alle gemeenten samen. Dit is gerelateerd aan 0,87% vervanging van ons stelsel. Op basis van de verwachtingen dat de vervanging zal stijgen naar 1,2% in 2020-2029; 1,75% in 2030- 2039 en 1,85% in 2040-2049 zullen de kosten daarmee stijgen naar circa €2 miljard per jaar in 2020-2029; circa €2,9 miljard per jaar in 2030- 2039 en circa € 3,1 miljard per jaar in 2040-2049 (Riolering in beeld 2013).

Resultaat

De specifieke opgave “Riolering” zal het volgende opleveren: • Oplossingen voor renovatie van rioleringen waarbij water gerelateerde problemen, zoals teveel of te weinig water, de stand van grondwater en ontwikkelingen rondom gezondheid en energie worden meegenomen.

• Plan waarbij gemeenten gefaseerd oplossingen kan toepassen zodat rekening wordt gehouden met financiering en dynamiek van gebieden.
• Nieuwe wijze van financieren (bijv. “Stroomversnelling” voor riolering) door terugwinning van grondstoffen en opwekken van energie.
• Mogelijkheden om het asset management systeem van gemeenten te uniformeren naar een hoog niveau van detaillering. Ervaring in andere sectoren leert dat adequaat asset management resulteert in 10% à 30% lagere kosten.
• Innovatie en standaardisatie van monitoring, onderhoud en vervanging van riolering. Hierbij gebruik maken van de voortschrijdende technische mogelijkheden met informatie over onze rioolsystemen, bijvoorbeeld metingen op het gebied van wanden, verhanging, vormbepaling, scheurwijdte, maar ook inhoud en hoeveelheden grondstoffen, welke mogelijkheden bieden om inzicht te hebben in het benodigde onderhoud van rioleringen en terugwinning van grondstoffen. Dit leidt tot een reductie in onzekerheid en de mogelijkheid om nauwkeuriger te voorspellen wanneer onderhoud noodzakelijk is.
• Koppeling van ondergrondse waterinfrastructuur met die van kabels en leidingen, om de impact op netwerken te verlagen en economische schade vanwege open liggende straten te verminderen.

Vraagstuk

Thematafel “Riolering” In het kader van “Riolering“ wordt voorgesteld dat aan de thematafel aan de slag wordt gegaan met het vraagstuk: Kan er een oplossing worden gevonden waar bij renovatie van riolering direct innovatieve oplossingen meegenomen worden voor wateroverlast, tekort aan water, duurzaamheid en energie? Kunnen hierbij ook oplossingen worden bedacht ten aanzien van het uniformeren van het systeem voor asset management en monitoringsysteem van riolering. Met het doel de positieve impact op gezondheid en milieu te verhogen en de kosten voor burgers te beperken.Specifieke

BRON:Bouwend Nederland

Vervangingspiek in openbare ruimte op til

Negen op de tien gemeenten verwachten tot 2030 een piek aan vervangingsinvesteringen voor wegen, riolering, parken en andere voorzieningen in de openbare ruimte. Bijna de helft heeft er onvoldoende geld voor gereserveerd.

Dat blijkt uit een peiling die is uitgevoerd door Binnenlands Bestuur. Aanleiding was een door ingenieurs- en adviesbureau Antea Group gesignaleerde trend dat gemeenten weinig zicht hebben op de vervangingsopgave in de openbare ruimte.

Toe aan vervanging

Door de grootschalige wijkontwikkeling in de jaren zestig, zeventig en tachtig van de vorige eeuw, zijn inmiddels veel wegen, parken, rioleringen en andere voorzieningen aan vervanging toe. Middels een online vragenlijst zijn ambtenaren die zich bezighouden met openbare ruimte en financiën ondervraagd over de stand van zaken in hun gemeente. Met een respons van 113 volledig ingevulde vragenlijsten, geeft de peiling een indicatie van de manier waarop gemeenten tegen hun taken in de openbare ruimte aankijken.

Vervangingsopgave onduidelijk

De meeste respondenten geven aan de vervangingspiek tussen nu en 2030 te verwachten. Doorvragend naar de kosten van die operatie, blijven veel ondervraagden het antwoord schuldig: 88 procent weet het niet of ongeveer. Dat beeld herkent Antea Group in elk geval uit eigen onderzoek: gemeenten hebben wel een globaal, maar geen precies beeld van de vervangingsopgave. Twee van de drie invullers menen dat er onvoldoende geld is gereserveerd voor de noodzakelijke investeringen.

Groenbeheer

Volgens veel ondervraagden zijn de taken in openbare ruimte in de schaduw komen te staan van de toegenomen aandacht voor het sociaal domen. Duidelijk is dat er flink wordt bezuinigd: twee derde van de respondenten stelt dat de openbare ruimte in hun gemeente als bezuinigingspost op de agenda staat. De bezuinigingen vinden vooral plaats op groenbeheer (85 procent), wegen (70 procent) en openbare ruimte (66 procent). Bezuinigen op riolering wordt door slechts 20 procent van de respondenten genoemd.

(Bron: Binnenlands bestuur, auteur: Saskia Buitelaar)

Nederlanders investeren in nieuw Londens riool

De Amsterdamse investeerder DIF neemt deel in een investeringsvehikel dat een groot rioolsysteem onder de Britse rivier The Thames gaat bouwen en exploiteren.

Het project ter waarde van £4,2 mrd is onderdeel van een vernieuwing van het Londense afvalwatersysteem en moet voorkomen dat vervuild water rechtstreeks in de rivier wordt geloosd.

DIF (Dutch Infrastructure Fund) is aandeelhouder van Bazalgette Tunnel Limited, een speciaal opgerichte vennootschap die de opdracht in de wacht heeft gesleept. ‘We hebben de bieding gewonnen in concurrentie met nog een andere partij’, zegt Wim Blaasse, managing partner van DIF. Bazalgette wordt verantwoordelijk voor de bouw, financiering én exploitatie van het riool.

Het afvalwater stroomt nu nog in The Thames

Looptijd van 125 jaar

Wat het project,The Thames Tideway Tunnel, vooral bijzonder maakt is de looptijd van de exploitatie-concessie. Opdrachtgever Thames Water Utilities Limited sluit daarvoor een contract met Bazalgette Tunnel voor 125 jaar. Dat is veel langer dan gebruikelijk bij het beheer van infrastructuur door private partijen. In de regel worden bij zulke publiek-private samenwerkingsverbanden termijnen van dertig jaar gehanteerd, zegt Blaasse. Maar vanwege de omvang en het unieke karakter van het Londense rioleringswerk leggen de contractpartners zich voor langere tijd vast.

De beoogde riolering met een lengte van 25 kilometer en een diameter van 7,2 meter vervangt een afvalwatersysteem dat dateert van 1860. De vernieuwing is nodig omdat het bestaande riool bij overvloedige regenval verstopt raakt, waarna afvalwater in The Thames terecht komt. In de toekomstige situatie wordt al het vervuilde water afgevoerd via het nieuwe riool, 65 meter onder The Thames, naar een zuiveringsinstallatie in oostelijk Londen.

Thames2

BAM doet ook mee

Investeerder DIF trekt in het project op met drie andere kapitaalverschaffers, te weten Allianz Capital Partners, verbonden aan het Duitse verzekeringsconcern Allianz, en twee Britse fondsmanagers, Amber Infrastructure en Dalmore Capital. Zij brengen gezamenlijk een risicodragend vermogen in van £1,2 mrd op de totale investering van £4,2 mrd. DIF levert het kleinste aandeel: £140 mln, omgerekend ongeveer €200 mln. Daarnaast is een groep banken in de arm genomen om de resterende £3 mrd te financieren met vreemd vermogen. De bankleningen zullen later worden omgezet in verhandelbare obligaties.

Investeringsvehikel Bazalgette Tunnel sluit voor de aanleg van de riolering contracten met drie bouwconsortia, waaronder eentje waarin de Nederlandse bouwer BAM deelneemt. Tot een verdeling van het werk onder de drie groepen aannemers is volgens Blaasse bewust gekozen om de uitvoering ‘behapbaar te maken’.

Opslag op waterrekening

In ruil voor de bouw en exploitatie ontvangen de partners in Bazalgette een vergoeding van Thames Water Utilities. Het geld daarvoor wordt vergaard via een opslag op de waterrekening van de inwoners van Londen. De hoogte van de vergoeding ligt de eerstkomende 15 jaar vast. In die periode wordt het rioolsysteem opgeleverd en getest. Daarna wordt de vergoeding elke vijf jaar vastgesteld door Thames Water Utilities op basis van een formule die rekening houdt met de hoogte van de rente en met ‘een realistisch rendement op eigen vermogen’.

Gemeenten koersen af op miljardentekort

Op 9 januari verscheen in de Volkskrant een artikel van Charlotte Huisman over de tekorten die bij veel gemeenten in de komende tijd zullen ontstaan. Hierdoor zullen ze opnieuw stevig moeten gaan bezuinigen.

Bron: volkskrant.nl

De bijna vierhonderd Nederlandse gemeenten komen bij ongewijzigd beleid in 2018 gezamenlijk 4,8 miljard euro tekort, omdat hun kosten sterker stijgen dan hun inkomsten. Om hun begroting sluitend te krijgen, zullen zij de komende jaren flink moeten bezuinigen, omgerekend gemiddeld 248 euro per burger. Voor gemeenten met veel ouderen en minder zelfredzame bewoners zal het tekort fors hoger liggen, in sociaal sterke gemeenten veel lager.

Dit voorspelt het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit Groningen op grond van een berekening met de landelijke beleidsplannen. De gemeentelijke uitgaven zullen volgens de onderzoekers tot 2018 met 14 procent stijgen, door prijsstijgingen en een stijging van het aantal ouderen. De inkomsten van de gemeenten nemen in die periode toe met slechts 9 procent, onder meer omdat het Rijk de gemeenten minder geld geeft voor het uitvoeren van de nieuwe zorgtaken. Het onderzoek is gedaan in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Gemeenten gaven in 2014 gezamenlijk 53 miljard euro uit, ruim een kwart van de totale overheidsuitgaven. Vanaf dit jaar komt daar 8 miljard euro van het Rijk bij, voor de uitvoering van de nieuwe taken op het gebied van zorg, jeugd en werk. Gemeenten halen gezamenlijk 8,7 miljoen euro binnen met gemeentelijke belastingen. In de berekening van Coelo is al meegenomen dat de gemeenten de komende jaren de onroerendezaakbelasting (ozb) voor huizenbezitters met gemiddeld ruim 4 procent per jaar verhogen.
Verschillen

Coelo heeft de verschillen berekend in de tekorten tussen gemeenten, op grond van een reeks variabelen zoals het percentage ouderen, laagopgeleiden, arbeidsgehandicapten, allochtonen en eenoudergezinnen. Een gemeente met veel inwoners met een zwakke sociale positie heeft volgens deze rekenmethode een twee keer zo groot tekort als een gemeente met welvarende inwoners. Gemeenten in Groningen, Friesland, Drenthe en Zuid-Holland zijn slechter af, net als gemeenten met meer dan 150 duizend inwoners, zeker als deze een centrumfunctie vervullen voor de omliggende gemeenten, bijvoorbeeld bij de opvang van daklozen.

Met een verhoging van de lasten kunnen ze dit gat niet dichten. Dat minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) gisteren bekendmaakte dat hij de gemeenten meer mogelijkheden geeft om belasting te innen, zal daaraan weinig veranderen, zegt directeur Maarten Allers van Coelo, hoogleraar economie van decentrale overheden aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Want de totale belastingopbrengst mag niet omhoog gaan. Gemeenten samen krijgen niet meer geld. Het lost het gat van die 4,8 miljard dus niet op. Wel kan een gemeente in nood gemakkelijker extra geld binnenhalen.’

Minister Plasterk zegt dat hij een veel minder groot tekort verwacht dan Coelo heeft becijferd. ‘De gemeenten gaan in gesprek met hun burgers om te kijken welke hulp ze echt nodig hebben. Daardoor kunnen ze hun taken beter en goedkoper uitvoeren. Gemeenten met een zwakke sociale positie ontvangen bovendien al meer geld van het Rijk dan de welvarendere gemeenten.’

Maar volgens Coelo hebben de gemeenten geen andere optie dan nogmaals fors te bezuinigen. Ze kunnen bijvoorbeeld de eigen bijdrage voor de nieuwe zorgtaken verhogen. ‘De gemakkelijke bezuinigingen hebben de gemeenten al gedaan. Maar bezuinigingen op de zorg voor de zwakkeren vallen niet goed bij burgers, zeker als hierdoor grote verschillen ontstaan tussen gemeenten’, zegt directeur Allers van Coelo.

Haarlem besteedt beheer openbare ruimte uit

Gemeente Haarlem besteedt als eerste in Nederland het volledig beheer en onderhoud van de openbare ruimte uit, inclusief de riolering.

Op vrijdag 19 december 2014 ondertekenden de gemeente, vier marktpartijen en Spaarnelanden nieuwe contracten voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte in de stad. Voor de komende vier jaar dragen deze partners samen de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud.

Slechts 11 contracten

Met de nu afgesloten contracten besteedt de gemeente al het beheer en onderhoud uit. Niet meer, zoals voorheen, met heel veel afzonderlijke contracten met verschillende partijen, maar ‘geclusterd’. De werkzaamheden die bij elkaar horen, gaan naar een en dezelfde partij. Met deze nieuwe indeling gaat Haarlem terug van zo’n zeventig contracten naar elf. Spaarnelanden blijft het grootste deel van het werk uitvoeren.

Nieuwe manier van werken

Wethouder Cora-Yfke Sikkema: “Al eerder besteedde de gemeente onderhoudstaken uit aan de markt, bijvoorbeeld het asfalteren van wegen. Dat gaan we nu op grote schaal doen. Met deze nieuwe manier van werken, werken we efficiënter. De partners beschikken over de benodigde kwaliteit en kennis en worden uitgenodigd om initiatieven te nemen om hun werkzaamheden op innovatieve wijze uit te voeren.”

(Bron: haarlemupdates.nl)